استعارههای زیستی و نظریههای جامعهشناسی کلاسیک
نویسنده
چکیده مقاله:
هر چند مباحث مربوط به استعاره از دیرباز کانون توجه حوزههای مختلف بهویژه مطالعات ادبی بوده اما استفاده هدفدار و منظم از آن در متون علوم اجتماعی بهویژه جامعهشناسی امری جدید است. استعاره و تمثیل در تولید ایدهها، فرضیهها و نظریهها نقش عمدهای دارند. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، افزون بر واکاوی مبادی معرفتیِ استعاره، به تأثیر استعارههای زیستی در نظریههای جامعهشناسان کلاسیک از قبیل کنت، اسپنسر، مارکس، سامنر، دورکیم و پارسونز میپردازد. بر اساس مطالعات در متون تطورگرایی اجتماعی، در کنار استعارههای مکانیکی، منطقی، اخلاقی، استعارههای زیستی زیادی در ادبیات جامعهشناختی کلاسیک وجود دارند. گرچه امروزه استعارههای زیستی در میان جامعهشناسان متأخّر، استعارههای مرده و غیرفعال محسوب میشوند؛ اما مبادی و پیشفرضهای معرفتی دیدگاههای جامعهشناسان متقدم بهویژه تطورگرایی اجتماعی را فراهم کرده است؛ یعنی آنها در بطن پارادایم تکاملگرایی رشد کرده و تأثیرهای شگرفی در تخیّل اجتماعی، جامعهشناسان اولیه داشتهاند. سرانجام، در جامعهشناسی متأخّر چرخشی در استفاده از استعارههای زیستی به استعارهها و مدلهای صوری مشاهده میشود
منابع مشابه
استعاره های زیستی و نظریه های جامعه شناسی کلاسیک
هر چند مباحث مربوط به استعاره از دیرباز کانون توجه حوزه های مختلف به ویژه مطالعات ادبی بوده اما استفاده هدف دار و منظم از آن در متون علوم اجتماعی به ویژه جامعه شناسی امری جدید است. استعاره و تمثیل در تولید ایده ها، فرضیه ها و نظریه ها نقش عمده ای دارند. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، افزون بر واکاوی مبادی معرفتیِ استعاره، به تأثیر استعاره های زیستی در نظریه های جامعه شناسان کلاسیک از قبیل ک...
متن کاملتمایز نظریة اجتماعی و نظریة جامعهشناختی: راهحلی برای مشکل اسلامیسازی جامعهشناسی در ایران
یکی از چالشهای اصلی علوم اجتماعی و از جمله جامعهشناسی در ایران پس از انقلاب، تلقی علوم اجتماعی بهمثابة بدنهای از دانش حامل مفروضات و ارزشهای ایدئولوژیک سکولار و غربی است. برخی به دنبال تولید دانشی به نام "جامعهشناسی اسلامی" هستند و در این باب کوششهای متفرقهای نیز صورت گرفته است که البته هنوز منجر به عرضة محصولی قابل اعتنا نشده است. در مقابل این چالش، واکنش دیگر جامعهشناسان نفی و انکار...
متن کاملنظریات اجتماعی فمنیستی کلاسیک
ویژگی نظریه فمنیستی آنست که نقطه شروع همه بررسی هایش، موقعیت و تجربه های زنان در جامعه است. نظریات اجتماعی فمنیستی کلاسیک، نظریات زنان هوشمندی است که در جستجوی امکاناتی برای بهبود علوم اجتماعی بوده اند، ولی جامعه شناسی متعارف همواره در مورد حضور زنان و تولید جامعه شناختی آنان مقاومت کرده است، و تا بحال این چهره ها کمتر شناخته شده اند. در این مقاله به معرفی نخستین جامعه شناسان زن و مقولات کلیدی ...
متن کاملتولد و استمرار زندان از منظر جامعهشناسی کیفر
پس از ظهور زندان در اوایل قرن نوزدهم میلادی، روشنفکران و متخصصان عدالت کیفری به این مجازات نوپا بسیار خوش بین بودند، زیرا در تقابل با مجازات های قبل از آن بسیار انسانی جلوه می نمود. اما دیری نپایید که انتقادها نسبت به آن آغاز شد. زندان ها از همان بدو تاسیس با مشکلات فراوانی روبه رو بودند و با گذشت زمان، مشکلات، نمود بیشتری یافتند. امروزه جمعیت زندان ها به یک بحران جهانی تبدیل شده و ایده های فیل...
بررسی شکست ساسانیان در جنگ ذوقار با تکیه بر نظریههای جامعهشناسی جنگ
جامعهشناسی جنگ با نگاهی موشکافانه، جنگ و عوامل ﺗﺄثیرگذار بر آن را بررسی میکند. این بررسی خود را در سطح علتها و عوامل ﺗﺄثیرگذار بر آغاز جنگ، پدیدﮤ جنگ و پیامدهای آن نمایان میکند. سقوط ساسانیان در جنگ ذوقار، در شکستهای بعدی آنها نقش مهمی داشت؛ بنابراین، بررسی جامعهشناختی این شکست و شکستهای بعدی ایران از اعراب که به سقوط ساسانیان منجر شد، اهمیت چشمگیری مییابد. استراتژیی که اعراب در این جنگ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 21 شماره 84
صفحات 117- 141
تاریخ انتشار 2015-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023